In de winter kan de buitentemperatuur flink zakken. Ben jij kletsnat geregend en heb je te lang natte kleding aan gehad? Of heb jij de hele dag geschaatst en ben je stiekem best wel koud geworden? Misschien ben jij in de winter wel uitgegleden en in de sloot of de gracht gevallen? Wat kan je doen bij lichte en ernstige onderkoeling? Lees gauw verder.
Hoe herken je onderkoeling?
Wanneer de kerntemperatuur van het lichaam onder de 35 graden Celsius komt, dan is er sprake van onderkoeling. Hoe herken je een lichte en een ernstige onderkoeling bij de ander?
Een lichte onderkoeling
Bij een lichte onderkoeling gaat het lichaam hard aan de slag om warmte op te wekken door te rillen en sneller te ademen. De huid wordt koud, bleek en droog en de onderkoelde persoon raakt vermoeid. Verder herken je een lichte onderkoeling aan beginnende blauwe vingers, tenen, oren en/of lippen en een zeer snelle en onregelmatige ademhaling.
Wat moet je doen bij een lichte onderkoeling?
Bij een lichte onderkoeling zorg je er voor dat het slachtoffer zich in een warme omgeving bevindt. Verwijder eventuele natte kleding van het lichaam van het slachtoffer. Indien nodig kan je het slachtoffer in een (isolatie) deken of een warme jas wikkelen. Zorg er voor dat het hoofd van het slachtoffer bedekt wordt, zonder daarbij de ademhaling te belemmeren. Daalt het bewustzijn van het slachtoffer? Bel dan altijd gelijk 112.
Een ernstige onderkoeling
Bij een verdere daling van de lichaamstemperatuur stopt het lichaam met trillen en gaat het lichaam juist langzamer werken. Daarnaast heeft het slachtoffer het heel erg koud en worden de huid van de lippen, handen, oren en tenen bleek met blauwe vlekken. Ook heeft het slachtoffer moeite met bewegen en is de ademhaling langzaam. Kenmerkend aan een ernstige onderkoeling is dat het slachtoffer juist niet meer trilt of klappertand. Daarnaast zul je ook merken dat een slachtoffer op een gegeven moment moeite krijgt met logisch nadenken of met de juiste beslissingen nemen. Uiteindelijk kan het zijn dat het slachtoffer ook stopt met ademhalen.
Wat moet je doen bij een ernstige onderkoeling?
Bij een ernstige onderkoeling is het belangrijk om adequaat te handelen. Deze situatie is levensbedreigend. Bel gelijk 112 en zet de telefoon op de luidspreker. Laat het slachtoffer niet onnodig bewegen. Als je het slachtoffer ter plaatse veilig kunt behandelen, dan is dit de voorkeursoptie. Voorkom dat het slachtoffer verder afkoelt door het slachtoffer in dekens te wikkelen. Denk er aan om de armen en benen afzonderlijk in te wikkelen.
Als er een isolatiedeken in de buurt is gebruik je deze. Zorg er voor dat er eerst een droge laag over het slachtoffer heen zit, zoals een deken of kledingstuk, voordat je de isolatiedeken omdoet. Verwijder eventueel de natte kleding van het lijf. Het heeft de voorkeur om de kleding weg te knippen met een (kleding)schaar. Het uittrekken van natte kleding geeft wrijving en zal de huidcellen prikkelen, wat ten koste gaat van de bloedsomloop.
Warm het slachtoffer niet actief op, maar bescherm hem of haar tegen verdere afkoeling. Misschien is daarnaast jou eerste insteek om het slachtoffer iets te eten of te drinken te geven. Doe dit niet! Volg de instructies van de hulpverleners aan de telefoon totdat de hulp gearriveerd is.
Welke personen zijn vatbaar voor onderkoeling?
Sommige groepen mensen zijn sneller vatbaar voor onderkoeling dan andere mensen. Zo zijn mensen met ondervoeding, hartziekten of mensen die buitensporig veel alcohol of drugs consumeren gevoelig. Daarnaast lopen oudere of juist jonge mensen meer risico.
Bij twijfel bel je altijd de hulpdiensten
Twijfel je aan de situatie en weet je niet of je wel of geen medische hulp nodig hebt? Bel bij twijfel altijd met 112, de centralist kan dan een goede inschatting maken van de situatie en beoordelen of er hulp nodig is.
Wil je alles weten over het verlenen van eerste hulp? Tijdens de cursus EHBO bij Volwassenen leer je zelfverzekerd en adequaat handelen. Geef je snel op! Wist je daarnaast dat 80% van de Nederlandse zorgverzekeraars een EHBO-cursus van Livis vergoedt? Kijk hier of dat ook in jouw geval zo is.
Meest gekozen
EHBO Baby's en Kinderen
Leer zelfverzekerd eerste hulp verlenen bij veel voorkomende ongelukken bij baby's en kinderen. Voorkom dat je niet weet wat je moet doen in geval van nood en maak het verschil bij levensbedreigende situaties.
Combicursus
Combicursus EHBO Baby's en Kinderen + Herken kinderziekten
Leer zelfverzekerd eerste hulp verlenen bij vaak voorkomende ongelukken bij baby's en kinderen en leer alles over veel voorkomende kinderziekten.
E-learning
E-learning Herken Kinderziekten
Leer in deze e-learning meer over hoe je zelfverzekerd handelt bij veel voorkomende kinderziekten.
