De EpiPen: waar moet je aan denken als je hem gebruikt?

Categorie:
EHBO Allergie
Tags:
EHBO allergie
Leestijd: 3 min

Een EpiPen is een auto-injector waarmee je een dosis Epinephrine kan injecteren. Er zijn verschillende merknamen, waarvan EpiPen er een is. Je gebruikt dit apparaat als iemand een allergische reactie heeft. We bespreken in deze blog de EpiPen: wanneer en waarom je hem gebruikt en handige tips en weetjes die van belang zijn op het moment dat je hem moet gebruiken. Lees je mee?

(Let op: deze blog en aanwijzingen zijn geschreven voor het gebruik van de EpiPen. Andere merken kunnen andere instructies hebben).

Wat doet een adrenaline auto-injector eigenlijk?

Het werkzame medicijn in de adrenaline auto-injector is adrenaline (of epinephrine). Dit is een stof die ook in het lichaam voorkomt. Deze stof komt vrij in acute stresssituaties wanneer men hevig schrikt of zich inspant. Door de adrenaline gaat de bloeddruk omhoog, versnelt de hartslag en verwijden de luchtwegen zich.

Het toedienen van adrenaline zorgt ervoor dat de sterk verwijde bloedvaten (veroorzaakt door een anafylactische shock) vernauwd worden. Als je de adrenaline auto-injector ten onrechte gebruikt, dus zonder dat er een anafylactische reactie is, dan is dit meestal geen probleem; maar overleg dit altijd even met de huisarts. Je zult merken dat er gedurende enkele minuten hartkloppingen zijn en mogelijk heb je hoofdpijn.

Wanneer gebruik je de EpiPen?

Bij een beperkte allergische reactie, bijvoorbeeld bij alleen jeuk en roodheid van de huid, kan je even afwachten. Leg een koud washandje op de aangedane plaats en leg het slachtoffer op de grond. Voorkom hierbij dat er over de huid wordt gewreven of gekrabd, dit verergert de jeukt.

Bij een sterkere reactie, waarbij bijvoorbeeld de huid zwelt maar waarbij het nog steeds plaatselijk is, neem je een histamine tablet in; maar overleg altijd eerst even met de huisarts als je last hebt van allergieën. Als iemand ademhalingsproblemen krijgt waarschuw je professionele hulpdiensten (je belt 112) en volg je hun advies. Zij kunnen je uitleggen hoe je medicijnen moet geven en tegelijkertijd is er een ambulance onderweg.

Bel altijd gelijk 112 als de reactie niet meer plaatselijk is en ernstig is. Een ernstige reactie veroorzaakt duidelijk zwelling van de hals, kortademigheid, benauwdheid, bewusteloosheid, opgezette ogen, duizeligheid of misselijkheid. Leg iemand bij bewustzijnsverlies altijd in een stabiele zijligging. Gebruik nu ook de auto-injector, zoals de EpiPen, als deze aanwezig is.

Een EpiPen toedienen

  • Haal bij de EpiPen de ‘blauwe dop’ er vanaf. 
  • Houd de EpiPen vast in het midden; leg je duim niet op de bovenkant of aan de onderkant van de pen. 
  • Plaats het oranje gedeelte (waar de naald zich bevindt) aan de buitenkant van het dijbeen en druk deze aan totdat je een klik hoort, je weet dan dat de naald naar voren is geschoten. Zet hem niet aan de voorkant van het dijbeen, niet op de buik, de nek of ergens anders. De zijkant van het dijbeen heeft namelijk grote spieren en je kan op deze plek niet met de naald door een bot heen prikken. 
  • Houd de naald 10 seconden in het dijbeen en tel hardop, je telt namelijk sneller als je in je hoofd telt. 
  • Bel altijd 112, ook als het slachtoffer aangeeft dat dit niet hoeft. De EpiPen is namelijk een tijdelijke oplossing en houdt alleen een reactie tegen. Hulpdiensten hebben door het gebruik van een EpiPen de tijd om te arriveren en daarna de juiste hulp te kunnen bieden. 
  • Als je de EpiPen hebt toegediend is het belangrijk om deze in de buurt te houden voor als de hulpdiensten arriveren. Zij weten dan precies welke pen je hebt gebruikt en of je de hele dosis hebt toegediend of niet.

Tips en weetjes over de EpiPen

Hoe meer kennis we in huis hebben, hoe beter we zijn voorbereid als de EpiPen daadwerkelijk gebruikt moet worden. Deel deze blog met vrienden en familie zodat iedereen beter is voorbereid in geval van nood. 

  • Als iemand het bewustzijn verliest door een allergische reactie dan kan een adrenaline injector zijn of haar leven redden.
  • Als jij of het slachtoffer bang voor naalden bent, dan kan je gerust zijn. De naald zal namelijk nooit te zien zijn; de omhulsing beweegt namelijk met de naald mee. 
  • Epinephrine is pure adrenaline, degene die dit toegediend heeft gekregen zal ook symptomen van adrenaline in het bloed laten zien. Ze zullen sneller gaan praten of springerig zijn. Wellicht komen ze niet helemaal goed uit hun woorden, dit is normaal.
  • Voor de EpiPen geldt: ‘blue to the sky, orange to the thigh’. Let op dat je het blauwe gedeelte van de pen naar de lucht wijst en het oranje gedeelte naar het dijbeen.
  • Wees gerust, er staan namelijk altijd instructies op de EpiPen.


Een ongeluk zit in een klein hoekje. Boek nu jouw EHBO-cursus en leer zelfverzekerd handelen in geval van nood. Wist je dat 80% van de Nederlandse zorgverzekeraars een EHBO-cursus van Livis vergoeden? Check hier jouw voordeel.