Hoewel er talloze eetbare paddenstoelen zijn, worden er in Nederland een aantal specifiek vaak geplukt vanwege hun smaak en toegankelijkheid. Hier volgen enkele van de meest geplukte eetbare soorten en waar je op moet letten om deze veilig te herkennen.
1. Eekhoorntjesbrood (Boletus edulis)
Kenmerken: Eekhoorntjesbrood is een stevige, dikke paddenstoel met een bruine hoed en een dikke, witte tot lichtbruine steel. De onderkant van de hoed heeft geen lamellen, maar een sponzige laag die van wit naar geel en groen verkleurt.
Waar op te letten: Eekhoorntjesbrood heeft enkele giftige dubbelgangers, zoals de bitter boleet (Tylopilus felleus). Probeer bij twijfel een klein stukje voorzichtig te proeven (zonder door te slikken) – een bittere smaak is een indicatie van de niet-eetbare variant.
2. Kastanjeboleet (Imleria badia)
Kenmerken: Deze paddenstoel heeft een kastanjebruine, gladde hoed en een slankere steel dan het eekhoorntjesbrood. De hoed is vaak donkerder bij vocht.
Waar op te letten: De kastanjeboleet is relatief veilig, maar let op de gelijkenis met giftige varianten zoals de satansboleet (Rubroboletus satanas), die een rode steelbasis heeft. Pluk alleen de exemplaren die je goed herkent.
3. Cantharel (Cantharellus cibarius)
Kenmerken: De cantharel is herkenbaar aan zijn gele tot oranje kleur en trompetvorm. De hoed heeft onregelmatige, golvende randen en loopt taps uit naar een dunne steel.
Waar op te letten: Cantharellen zijn redelijk makkelijk te herkennen, maar pas op voor de valse cantharel (Hygrophoropsis aurantiaca), die giftig kan zijn bij grote consumptie. De valse cantharel heeft een meer oranje kleur en minder stevige structuur.
4. Oesterzwam (Pleurotus ostreatus)
Kenmerken: De oesterzwam heeft een schelpvormige, grijze tot lichtpaarse hoed en groeit vaak in clusters op dood hout. De steel is meestal kort of afwezig.
Waar op te letten: De oesterzwam is veilig en kent weinig giftige dubbelgangers, maar let op als je paddenstoelen uit ongecontroleerde omgevingen plukt, zoals vervuilde bomen, omdat deze zware metalen kunnen bevatten.
5. Gele stekelzwam (Hydnum repandum)
Kenmerken: Deze paddenstoel is lichtgeel van kleur en heeft unieke ‘stekels’ onder de hoed in plaats van lamellen. De hoed is vaak onregelmatig van vorm.
Waar op te letten: De gele stekelzwam is over het algemeen veilig en heeft geen giftige dubbelgangers. Toch kan een te hoge consumptie bij sommige mensen maagklachten veroorzaken.
Wees voorzichtig met giftige dubbelgangers
Sommige eetbare paddenstoelen lijken sterk op giftige soorten. Verdiep je in de verschillende kenmerken, leer paddenstoelen goed herkennen en neem geen risico’s als je twijfelt. Als vuistregel geldt: “Als je het niet zeker weet, laat het dan staan.” Dit voorkomt vergiftiging en zorgt ervoor dat het paddenstoelen plukken veilig en verantwoord blijft.
